Τι επηράζει την παχυσαρκία;

Επιδηµιολογικές µελέτες αποδεικνύουν ότι η παχυσαρκία αποτελεί ένα διαρκώς αυξανόµενο πρόβληµα, κυρίως των ανεπτυγµένων και κατά δεύτερο λόγο, των αναπτυσσόµενων κοινωνιών. Είναι πολύ πιθανό η αύξηση του βάρους να προκύπτει από την αντανάκλαση των κοινωνικών και πολιτισµικών διαφοροποιήσεων, σε ένα δεδοµένο γενετικό υλικό.

Έκανε την εµφάνισή της µε τη µορφή επιδηµίας στον Δυτικό Πολιτισµό στις αρχές του 1970, από τότε έως και σήµερα η παχυσαρκία έχει εξαπλωθεί σε ολόκληρο τον κόσµο, τις ηλικίες και τις κοινωνικές τάξεις. Ως παχυσαρκία ορίζεται η βιολογική εκείνη κατάσταση που έχει ως αποτέλεσµα την υπερβολική εναπόθεση λίπους στις λιποαποθήκες του οργανισµού. Παχύσαρκος θεωρείται κάποιος που συγκεντρώνει ποσοστό σωµατικού λίπους πάνω από 25% για τους άνδρες και 30% για τις γυναίκες.

Οι σύγχρονες διατροφικές συνήθειες και, οι συνθήκες διαβίωσης και εργασίας ευνοούν, αυτό που λέµε σήµερα “καθιστική ζωή”. Η φυσική δραστηριότητα, δυστυχώς, δεν είναι πια µέρος της καθηµερινότητάς µας. Έχει διαπιστωθεί ότι το 40% των γυναικών και το 24% των ανδρών, σε κάποια φάση της ζωής τους προσπαθούν να χάσουν βάρος. Τα άτοµα που θέλουν να χάσουν βάρος χρησιµοποιούν ως µέσο επίτευξης του σκοπού τους έναν από τους ακόλουθους τρεις τρόπους. Είτε την άσκηση, είτε προγράµµατα µείωσης του βάρους µε δίαιτες απίσχνανσης είτε γενικότερες προσπάθειες µεταβολής της συµπεριφοράς τους σε συνδυασµό µε τα δύο προαναφερόµενα.

Πίσω από τις προσπάθειες αυτές, κρύβεται η θεµελιωµένη προϋπόθεση ότι η τακτική άσκηση ανεβάζει την ολική ηµερήσια ενεργειακή δαπάνη. Στο µέτρο που η αυξηµένη αυτή ενεργειακή δαπάνη δεν αντισταθµίζεται από µία αύξηση της ενεργειακής πρόσληψης, αναµένεται η απώλεια βάρους ή τουλάχιστον η διατήρηση σταθερού βάρους µετά την επίτευξη του επιθυµητού.

Είναι λοιπόν κρίσιµο, να διευκρινισθεί το κατά πόσο µπορεί η άσκηση να έχει κάποιον ρόλο και λόγο στην προσπάθεια πρόληψης ή καταπολέµησης της παχυσαρκίας και πως µπορούν να ενταχθούν, στη ζωή των παχύσαρκων προγράµµατα άσκησης, πόσο συχνά και εντατικά θα πρέπει να είναι καθώς επίσης και τι προγράµµατα θα πρέπει να είναι αυτά.

Η σωµατική άσκηση και η φυσική δραστηριότητα είναι σηµαντικό συστατικό για την απώλεια βάρους, και ειδικά για τη διατήρηση της µακροπρόθεσµης απώλειας βάρους. Μια σχέση δράσης-αντίδρασης έχει αποδειχθεί σε ενήλικες γυναίκες υπέρβαρες, µεταξύ του ποσού άσκησης και της µακροπρόθεσµης απώλειας βάρους.

Αξίζει να σηµειωθεί ότι η άσκηση και η σωµατική δραστηριότητα έχουν πολλαπλά οφέλη για τα υπέρβαρα άτοµα.

  • Η άσκηση µπορεί να βελτιώσει τον γλυκαιµικό έλεγχο και την ευαισθησία της ινσουλίνης, και µπορεί να αποτρέψει την ανάπτυξη του διαβήτη τύπου ΙΙ.
  • Η αερόβια προπόνηση έχει ευεργετικά αποτελέσµατα στις συγκεντρώσεις λιποπρωτεϊνών, τη σωµατικη σύσταση, την αερόβια ικανότητα, και βελτιώνει τους αιµοστατικούς παράγοντες που συνδέονται µε τη θρόµβωση.
  • Η µακροπρόθεσµη αερόβια άσκηση έχει θετική επίδραση στη πίεση του αίµατος.
  • Υπάρχει ισχυρή αντίστροφη σχέση µεταξύ της συχνής άσκησης και του κινδύνου στεφανιαίας ασθένειας και θανάτου.

Η άσκηση µόνη της δεν είναι ικανή να επιφέρει σηµαντικές προσαρµογές στη µείωση του σωµατικού βάρους σε απροπόνητα άτοµα, αλλά ενισχύει την καλή υγεία και αυξάνει σηµαντικά το µεταβολικό ρυθµό. Σε συνδυασµό µε «σωστή διατροφή» έχει τα µέγιστα οφέλη.